Сөзсіз. Бұл маңызды сұрақ. Қазір мұнай бағасы айтарлықтай түсті. Бұрынғыдай шикізат экономика өсімінің драйвері бола алмайды. Бізге әртараптандыру, басқа модельге өту қажет. Мұнда бірінші орында ауыл шаруашылығы тұр. Әлемде азық-түлікке деген сұраныс тұрақты түрде өсіп отыр. Бұл адамдар санының артуымен, олардың жағдайының жақсаруымен байланысты. Мәселен, Қытайда өмір сүру деңгейі тұрақты түрде өсуде, болашақта 1,2 млрд адам дамыған елдер қатарында тұтынатын болады. Бұл алып нарық. Агроөнеркәсіп хал-ахуалымыздың мұнайға қарағанда сенімдірек негізі болмақ. Бізде халықтың жартысы дерлік ауылда тұратынын ескерсек, бұл дегеніміз – бұқара халықты келешегі кемел әрі табысты өндіріске тарту. Қазақстан сұйық май өндірісін 4-5 есе; сиыр етінің өндірісін 2 есе; қой етінің өндірісін 2 есе; алма өсіруді 5 есе т.б. арттыра алады. Әлеует бар, алайда ол пайдаланылмайды. Төңірегімізде алып нарықтар, зор сұраныс бар. Мәселен, 2014 жылы көршілеріміз – Ресей мен Қытай сиыр етін ғана 4 млрд долларға сатып алды. Біз қазірше өзімізді ғана толықтай қамтамасыз ете алмай отырмыз – 2015 жылдың қаңтар-желтоқсан айларында Қаақстан АӨК өнімдерін 3,2 млрд-тан астам долларға импорттады. Сондықтан АӨК дамуының маңызы зор. Оған жетудің жолдардың бірі – ауылшаруашылық кооперациялары. Ол, айтпақшы, «100 қадам» бағдарламасында басым бағыт ретінде көрсетілген. Қазір ауылда шағын шаруашылықтар басым болып тұр. Мәселен, 2015 жылы ауылшаруашылық кәсіпорындары 677,2 млрд теңгеге, шаруа/фермерлік қожалықтар 882,6 млрд теңгеге өнім өндірді. Ал жеке қосалқы шаруашылықтар 1,2 трлн теңгедей сомаға өндірген. Елбасы ауыл шаруашылығындағы бизнестің дамуына кедергі келтіретін барлық кедергілерді жоюға тапсырма берді. Ұлттық палата бұл бағытта белсенді жұмыс істеуде. Бүгінгі таңда республика бойынша 2 мыңнан астам ауылшаруашылық өндірістік кооперативі тіркелген, соның ішінде 130-ын ҰКП сүйемелдеуде. Алайда, ерекше назар аударатын мәселелер бар. Ауылшаруашылық өндірістік кооперативі ретінде ірілендірілген ауылшаруашылық өнімдерін өндірушілер қаражаттың жоқтығына қатысты мәселеге тап болып отыр. Банктердің несиелік желісі өте қымбат, ал кооперативтердің кепілдік мүліктерін банктер кепілге алғылары келмейді. Көптеген кооператорлар өндірісті жаңғыртуға, ауылшаруашылық техникаларын жаңалауға және жаңа жұмыс орындарын құруға ниетті, алайда оларға арзан әрі ұзақмерзімді қаражат қол жетімсіз. Сондықтан біз қазір мемлкеттік органдар арқылы ауылшаруашылық кооперативтерін несиелендіру бағдарламасын ілгерілетудеміз.